Michelle McNamara, amerykańska pisarka, jest autorką książki, która w lutym 2018 roku ukazała się w USA,* a już wkrótce, tj. 16 stycznia 2019 roku, pojawi się na polskim rynku wydawniczym. Polska wersja nosi tytuł „Obsesja zbrodni” i wychodzi nakładem krakowskiego wydawnictwa Znak.
Punktem wyjścia dla powstania książki były niewyjaśnione sprawy gwałtów i morderstw popełnionych przez jednego i tego samego sprawcę w latach 70. i 80. XX wieku w USA na terenie stanu Kalifornia. Dla tego przestępcy, który zresztą wyróżniał się wyjątkową brutalnością, szczególnie charakterystyczny był sposób działania: wyszukiwał jednopiętrowe domy, włamywał się do nich przez okno, terroryzował swoje ofiary, po czym wiązał je i kneblował. Zdarzało się, że gwałcił kobiety na oczach ich mężów czy partnerów; wiadomo było również, że gwałcone kobiety wcześniej były śledzone (niektóre także otrzymywały telefony z groźbami), a sprawca precyzyjnie przygotowywał się do każdego napadu, planując swoje działania, jak się zdawało, niemal co do minuty.
Sprawca miał na koncie około pięćdziesięciu gwałtów i dziesięciu brutalnych morderstw; działał w różnych częściach stanu Kalifornia między innymi jako „East Area Rapist” i „Original Night Stalker”, gdyż oczywiście nie od razu udało się przypisać wszystkie te przestępstwa jednej osobie – stało się to możliwe dopiero po tym, jak rozwinęła się technika pozwalające na identyfikację sprawcy przy wykorzystaniu badań DNA.
Ostateczny przydomek „Golden State Killer” (czyli „Zabójca z Golden State”) nadała mu zresztą sama Michelle McNamara, która jeszcze wiele lat przed powstaniem książki zainteresowała się sprawcą tajemniczych gwałtów i morderstw.
Autorka opisuje te przestępstwa w „Obsesji zbrodni”, przeplatając je także własnymi wspomnieniami, w tym wątkami dotyczącymi prowadzonych przez siebie poszukiwań tego nieuchwytnego gwałciciela i mordercy. Te właśnie poszukiwania można określić jako jej obsesję: przez wiele lat autorka czytała akta spraw, wiele z nich drobiazgowo analizowała, używając np. Google Earth do zapoznania się z widokiem miejsc, w których popełniono zbrodnię; próbowała tropić nieznanych świadków, korzystając z informacji możliwych do odnalezienia w Internecie; nawet szukała śladów, na przykład przedmiotów skradzionych z miejsca zbrodni. McNamara opisuje chwilę, kiedy nagle (a jest środek lata 2012 roku) wchodzi na stronę internetową jakiejś aukcji i na ekranie komputera dostrzega ofertę sprzedaży ze zdjęciem przedstawiającym spinki do mankietów – spinki o niepowtarzalnym wyglądzie i dokładnie takie, jak pozostawione przez sprawcę na miejscu zbrodni w 1977 roku, z tymi samymi inicjałami. Autorka pisze: „Wystawiono je za osiem dolarów w sklepie ze starzyzną w niewielkim miasteczku w Oregonie. Kupiłam je od razu, płacąc czterdzieści dolarów za natychmiastową dostawę” – ten cytat doskonale oddaje atmosferę, jaką potrafi stworzyć autorka.
Od 2006 roku McNamara prowadziła witrynę internetową „True Crime Diary”, gdzie pisała o różnych niewyjaśnionych przestępstwach, w tym w dużej części o tych, które popełnił Golden State Killer – dyskutowała z czytelnikami swojej witryny, dzieliła się z nimi spostrzeżeniami i uwagami, co zresztą stanowiło niemałą motywację dla jej własnych poszukiwań.
Książki, niestety, nie udało jej się napisać do końca (Michelle McNamara zmarła śmiercią tragiczną w 2016 roku), ale to, co stworzyła, zostało dokończone przez jej współpracownika Paula Haynesa oraz dziennikarza śledczego Billyego Jensena, będącego zresztą jej przyjacielem.
„Obsesja zbrodni” to książka unikatowa: zarówno ze względu na szczególną perspektywę, którą autorce udaje się stworzyć dzięki wpleceniu własnych wspomnień, jak i ze względu na osobę przestępcy, a w tym fakt, że Golden State Killer pozostawał tak długo nieuchwytny. Został jednak ujęty w 2018 roku, czyli dwa lata po śmierci autorki „Obsesji zbrodni” – powoduje to zresztą, że książka zyskuje jeszcze głębszy wymiar jako swoisty dokument ilustrujący pewien stan wiedzy o przestępcy poszukiwanym od dziesięcioleci.
* Tytuł oryginału: „I’ll Be Gone in the Dark: One Woman’s Obsessive Search for the Golden State Killer”.
